رينوپلاستى يا جراحی بینی يكى از پيچيده ترين و چالش برانگيزترين عمل ها در جراحى پلاستيك ميباشد.
جراح بينى بايد درك كاملى از آناتومى سه بعدى بينى داشته باشد. ساختمان بينى متشكل از پوست، بافت نرم، عضلات، غضروف و استخوان بوده و شبكه پيچيده اى از عروق و اعصاب را در بر ميگيرد.
بنابراين در جراحی بینی درك قوى از دستكارى در اين اجزا لازم است تا با ايجاد تعادل بين ساختمانهاى مختلف در نهايت به نتيجه اى دست يافت كه بينى طبيعى و در هماهنگى با بقيه اجزاء صورت ايجاد شود.
وقتى اين نتيجه بدست آيد فرد در هر سنى بينى خود را زيبا و متناسب ميبيند. گاهى بيمارى مراجعه ميكند كه بينى بسيار زيبا و بدون نقصى برايش ايجاد شده، ولى ميگويدبينى با صورتش هماهنگى ندارد، يا مثلا بيمارى كه در ٢٥سالگى جراحى زيبايى انجام داده و در حدود چهل سالگى است و ميگويد شكل بينى براى سن وى و صورتش متناسب نيست. بنابراين بايد بينى طورى عمل شود كه با چهره و سن تناسب دايمى داشته باشد. اين مشكلات معمولا در بيمارانى رخ ميدهد كه هنگام مشاوره براى جراحى سعى در انتخاب مدل دارند يا اصرار بر ايجاد بينى مطابق با بينى فرد ديگرى در يك عكس دارند و به اين نكته توجه نميكنند كه آن فرم بينى براى آن چهره زيباست و ممكن است در چهره ديگرى شبيه آن به نظر نيايد. ريشه و خاستگاه رينوپلاستى در جراحى ترميمى وبازسازى بينى است ، اولين جراحى هاى ترميمى بينى سه هزارسال قبل از ميلاد انجام شده است. روشهاى مختلف جراحى ترميمى در طول تاريخ در كشورهاى مختلف انجام شده تا سرانجام در قرن نوزدهم ميلادى جراحى براى بهبود ظاهر بينى و زيباسازى آن توصيف شده است.
ظهور جراحى پلاستيك بعنوان يك تخصص در نيمه اول قرن بيستم جراحى مدرن بينى را همراهى كرد و به جلو برد طورى كه در نيمه دوم قرن بيستم سهم قابل توجهى در ادبيات جراحى بينى را با ابداع تكنيك ها و روشهاى مختلف و شناسايى آناتومى دقيق آن بدست آورد، اين تكامل دانش و پژوهش در مورد بينى و جراحى آن تا به امروز ادامه دارد و هرگز متوقف نشده است. رینوپلاستی در بسيارى از افرادى كه طالب آن هستند قابل انجام است، اما آناتومى بينى در هرفرد و توقعات او از انجام جراحى
بسيار مهم است. ارزيابى بيمار مهمترين مرحله قبل از برنامه ريزى براى جراحى ميباشد.
همچنين وجود مشكلات تنفسى و انحراف تيغه بينى از عوامل بسيار تاثيرگذار در جراحى هم براى بيمار هم براى جراح مى باشد.
معمولا افرادى كه به مدت طولانى از انسداد راه هوايى رنج ميبرند علت چه مادرزادى باشد چه مثلا ناشى از تصادف و ضربه، بعد از جراحى به بهبود قابل توجى دست مى يابند و رضايت بيمار فوق العاده خواهد بود.اگر جراحى صرفا بخاطر زيبايى انجام شود بدليل افزايش اعتماد به نفس و تغييرات مثبت با ميزان رضايت بالايى همراه است.
بدیهی است که وقتی رینوپلاستی به درستی انجام شودمزاياى زيادى براى بيمار خواهد داشت.
بعضى از بيماران ممكن است هرچقدر هم جراحى خوب براى آنها انجام شود از نتيجه راضى نباشند و تغييرات را جزيى بدانند، اينها معمولا كانديد مناسبى براى جراحى نيستند.
گاهى ویزیت های متعدد قبل از عمل ممکن است لازم باشد، نه فقط برای درک کامل خواسته های بیمار بلکه همچنین
برای تأیید اینکه آیا انتظارات بیمار واقع بینانه است یا خیر. هنگام مشاوره اوليه معمولا دوسال اصلى از بيمار پرسيده ميشود:
• “چه چیزی در بینی شما وجود دارد که می خواهید آن را تغییر دهید؟”
• “نفس از طریق بینی شما چگونه است؟”
نحوه پاسخ دادن به اين سوالات تا حد زيادى مشخص ميكند كه آيا فرد كانديد مناسبى براى جراحى هست ياخير.
سپس در مورد سابقه بيمارى و جراحی؛ به خصوص هر چیزی که مربوط به
بينى باشد از قبيل ضربه، جراحی بینی قبلی، حساسیت های فصلی،
آپنه انسدادی خواب، استفاده مکرر از اسپری بینی، اپیستاکسی(خونريزى از بينى)
مصرف مواد مخدر و سیگار کشیدن اطلاعات گرفته ميشود. انگیزه و انتظارات بیمار از جراحی به طور کامل برای تعیین اینکه آیا بیمار براى جراحی مناسب است یا خیر بايد بررسى گردد.
اين افراد معمولا از جراحى سود نمى برند و كانديد مناسبى نيستند:
-انگیزه های مبهم برای تمایل به جراحی
-انتظارات غیر واقعی از تغییر در وضعیت زندگی در نتیجه عمل جراحی
-سابقه روابط اجتماعی و عاطفی ضعیف
اندوه حل نشده یا در حال حاضر در شرایط بحرانی
-ظاهر صورت را عامل شرايط بد دانستن
-بیزاری ناگهانی نسبت به آناتومی خود، به خصوص در یک فرد مسن
-سابقه مراجعه به پزشک هاى متعددو ناراضی بودن از آنها
-داشتن افکار پارانوئید
پس از گفتگوى اوليه ، معاينه انجام ميشود.
علاوه بر بررسى ظاهر بينى معاينه داخلى نيز توسط وسيله اى بنام اسپكولوم همراه با نور انجام ميشود تا وجود انحراف تيغه بينى(نام علمى آن سپتوم است)، پوليپ، بزرگى و احتقان شاخك هاى بينى ( توربينات) بررسى گردد.
بعد از معاينه كامل، مراحل فرآيند جراحى به بيمار توضيح داده ميشود.
روش رينوپلاستى و محل برش ها، نوع بیهوشی مورد استفاده ( معمولا بيهوشى عمومى يا جنرال است )نوع
پانسمان و اسپلينتى که استفاده خواهد شد بحث ميشود. ميزان درد، طول مدت بهبودى، زمان موردنياز براى استراحت و زمان بازگشت به فعاليت عادى و فعاليتهاى ورزشى، توضيح داده ميشوند.
معمولا بيماران مشتاقند بدانند كه نتيجه واقعى جراحى كى مشخص خواهد شد، بايد گفت كه اين زمان بستگى به فرم بينى و كميت وكيفيت بافتها و استخوانهاى بينى دارد. زمان فروكش تورم از شش تا دوازده ماه متغير است و معمولا در ناحيه نوك بينى بيشتر طول ميكشد، همچنين در بينى هاى گوشتى و يا داراى پوست ضخيم اين روند گاهى نياز به دو سال زمان دارد. مرحله بعد انجام فوتوگرافى است ، روش ديژيتال در سالهاى اخير خيلى رايج شده و محبوبيت زيادى هم بين بيماران هم جراحان پيدا كرده است.
با اين روش ميتوان يك تصوير نزديك به واقعيت از نتيجه جراحى ارائه داد كه اين اهداف را بدنبال دارد :
– جراح و بيمار را در مورد هدف جراحى هماهنگ ميكند.
– اين سوال را پاسخ ميدهد كه جراحى تغيير مورد انتظار را برآورده ميكند ياخير و اينكه بينى ايجاد شده با بقيه اجزاءصورت هماهنگى دارد يا خير
– به جراح كمك ميكند تابرآورد كند كه آيا نتيجه بدست آمده در فوتوگرافى از طريق جراحى هم قابل دستيابى است يا خير
اگر اين اهداف حاصل شد ميتوان مطمئن شد كه جراح وبيمار در مسير درست و هماهنگ با يكديگر قرار دارند، وبيمار كانديد مناسبى براى جراحى است. يك امتياز اين تصويربردارى اين است كه بيمار ميزان و وسعت دفورميتى بينى را واضحا ميبيند و همچنين به عدم تقارن هاى طبيعى صورت آگاه ميشود.
اگر پروسجورهاى جراحى ديگرى مثل گذاشتن پروتز چانه، تزريق چربى در قسمتهاى مختلف صورت، جراحى پلكها،ليفت ابرو ها به بهترشدن تناسب اجزاء چهره كمك ميكند به بيمار پيشنهاد ميشود.
اخيرا استفاده از فيلر در بينى افزايش يافته است. اين روش براى بينى هايى كه مشكلات ظاهرى كوچك و جزيى دارند و مشكل تنفسى وجود ندارد ممكن است پيشنهاد شود.
دستورالعمل هاى لازم قبل از جراحى بینی :
١- برخی از داروها با بیهوشی تداخل داشته و منجر به عوارض جانبی نامطلوبی ميشودکه می تواند بر جراحی شما تأثیر بگذارد. چنانچه ازين داروها استفاده ميكنيد حتما به جراح خود اطلاع دهيد:
آسپرین یا داروهای ضد التهابى غير استروييدى دو هفته قبل تا دوهفته بعد از جراحى نباید مصرف شوند. اگر نياز به مسكن پيدا كرديد استامينوفن داروى خوب و بى خطرى است.
٢- سیگار بر نحوه بهبودی شما تأثیر می گذارد. بسیار مهم است که
٤ هفته قبل از جراحی، سیگار را ترک کنید.
٥- اگر قبلاً دچار سرماخوردگی، زخم صورت یا هر بیماری دیگری شده اید حتما اطلاع دهيد
٤- شما نياز به يك همراه بزرگسال داريد كه از ابتداى حضوردر كلينيك يا بيمارستان شما را همراهى كند، بعد از جراحى با شما بماند و هنگام ترخيص و رفتن به منزل همراه شما باشد
٥- استراحت شبانه خوبی داشته باشید
٦- شام سبك بخوريد، بعد از نیمه شب چیزی نخورید و ننوشید.
٧- صبح زود حمام كنيد
٨-اگر جراحی شما بعد از ظهر برنامه ریزی شده باشد، مى توانید قهوه یا چای و نان تست خشک را حداکثر تا 6 ساعت میل کنید
٩- کلاه گیس، گیره مو، جواهرات يا هر شىء فلزى نپوشید. لباس گشاد و راحت تن كنيد. لباس كشدار یا جوراب شلواری نپوشيد. كفش راحت و ارجحا سندل به پا كنيد.
١٠- معمولا كيف حاوى وسايل ضرورى براى اقامت كوتاه مدت مثل شانه مو، مسواك و خميردندان، دمپايى وصابون در مركز جراحى در اختيار شما گذاشته ميشود. دستورالعمل های بعد از جراحى :
معمولا اين داروها بعد از عمل رينوپلاستى تجويز ميشوند:
• متیل پردنیزولون به مدت 7 روز (برای به حداقل رساندن ورم بعد از عمل)
• استامينوفن براى درد بعد از عمل
هر 4 تا 6 ساعت در صورت نیاز
• محلول نرمال سالین برای شستشوى داخل بينى
• پماد آنتى بيوتيك براى برشهاى جراحى سه بار در روز
• آنتى بيوتيك خوراكى براى پنج روز
• اسپرى ضداحتقان مثل فنيل افرين يا اكسى متازولين بمدت سه تا چهار روز
-بهتر است براى كمك به كاهش تورم سر تخت با زاويه حدود٤٥درجه بالا باشد
-استفاده از کمپرس سرد در ٤٨ ساعت اول در اطراف چشم هاتوصيه ميشود
– معمولا يك پانسمان كوچك براى جذب ترشحات جلوى سوراخهاى بينى قرار داده ميشود كه در صورت خيس شدن يا خونى شدن براحتى قابل تعويض است
– خروج ترشحات خونى يا خونابه اى به مقدار كم در دو تا سه روز اول طبيعى است. – هر گونه دستکاری در بینی و ماساژ دادن، در سه هفته اول ممنوع است
– عطسه باید از طریق دهان انجام شود
– بهتر است براى يك هفته از حمام كردن خوددارى كنيد چون خشك نگهداشتن اسپلينت ضرورى است. در صورت نياز ميتوان موها را مانند سالن آرايش شست و صورت را با محلولهاى پاك كننده و پنبه تميز كرد
– معمولا سه تا چهار ساعت بعد از جراحى خوردن مايعات شروع ميشود و تا ٤٨ساعت ادامه ميابد، سپس ميتوان رژيم غذايى معمولى را از سر گرفت كه بهتر است حاوى غذاى نرم بدون نياز به جويدن زياد تا دو هفته باشد. استفاده از عينك براى شش تا هشت هفته ممنوع است. در صورت لزوم عینک
باید به پیشانی چسبانده شود.
برای جلوگیری از تابش مستقیم نور خورشید استفاده از کرم ضد آفتاب با SPF 30 یا بالاتر توصيه ميشود.
فعاليت ورزشى شديد و طولانى يا انجام ورزشهاى سنگين تا ٤هفته بعد از عمل ممنوع است. از انجام ورزشهايى كه باعث تماس مستقيم با بينى يا ضربه به آن ميشوند تا سه ماه بايد خوددارى كرد.
بعضى از جراحان در پايان عمل قطعه كوچكى پانسمان داخل دو طرف بينى قرار ميدهند و بعد از ٤٨ ساعت آن را خارج ميكنند كه درد و عارضه اى ندارد.
اولين ويزيت معمولا ٧-٨ روز بعد از جراحى است كه طى آن اسپلينت بينى برداشته شده و بخيه ها خارج ميشوند.
معمولا ٦-٤ هفته از چسب روى بينى براى كنترل تورم بعد از برداشتن اسپلينت استفاده ميشود.
ميزان تورم بعد از چهار هفته زياد نخواهد بود ولى كاهش واقعى تورم ششماه و گاهى يكسال زمان ميبرد. در بينى هاى گوشتى اين زمان طولانى تر و گاهى تا سه سال طول ميكشد.
بهتر است به زندگى عادى خود ادامه دهيد و اجازه دهيد زمان بگذرد. بسيارى ايرادات جزيى و غير قرينگى هايى كه ذهن شما را مشغول كند با گذشت زمان از بين ميروند. رينوپلاستى يا جراحى زيبايى بينى، جراحى ميليمترى است به اين معنى كه با تغيير دوتاسه ميليمتر در اندازه يا تغيير محل يكى از بافتها نتيجه شگفت انگيزى حاصل ميشود. بعد از انجام جراحى بايد صبور بود تا ادم و التهاب بافتى (ورم) به مرور زمان فروكش كند. گاهى افرادى كه از خانواده، دوستان، بستگان و آشنايان شما هستند و از جراحى شما اطلاع دارند از همان روزهاى اول بعد از عمل شما را به دقت زيرنظر گرفته و با وسواس زيادى سعى در پيدا كردن عيب و ايراد دارند. بهتر است صبورباشيد و با اعتماد به نفس به زندگى ادامه داده و از فرم جديد بينى خود لذت ببريد.